Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2015

Η παρακμιακή θέσμιση της κοινωνίας

Δυστυχώς ή ευτυχώς για ν' αρχίσω κάπως αδόκιμα το αρθράκι, οι νίκες και οι ήττες δεν είναι ένα εύκολο πράγμα για να το ξεχωρίσει κάποιος ειδικά κάτω από σορούς ερειπίων. Έχουμε την τάση να καταλήγουμε σε συμπεράσματα ο καθένας με βάση τα προσωπικά του γούστα, βιώματα, επιλογές και φυσικά χωρίς να συνυπολογίσουμε τον παράγοντα του momentum στα πράγματα τόσο σε ενεστώτα χρόνο όσο και στη συμμετοχή του τώρα σε μια ροή που ξεκίνησε πολύ πριν από εμάς και θα συνεχιστεί μετά από εμάς και για πάντα. 

Για να προσπαθήσω να οριοθετήσω το τι είναι νίκη και τι θα αναμέναμε ως νίκη πρέπει να πάω πίσω για να ερευνήσω πού βρίσκεται η αφετηρία του "κακού". Θα πάω άραγε πέντε χρόνια πίσω στην έναρξη των μνημονίων; Θα πάω δεκαπέντε στην είσοδο μας στην Νομισματική Ένωση; Θα πάω τριάντα στην είσοδο μας στην ΕΟΚ; Και άραγε η σημερινή κατάσταση είναι αποτέλεσμα λάθος οικονομικών πολιτικών; Κοινωνικών συνθηκών; Αντιλήψεων; Η μήπως όλα αυτά είναι ένα λιθαράκι το καθένα σε μια ατέρμονη καθοδική σπείρα;

Η δικιά μου ματιά προς τα πίσω με πήγε στην σύσταση του Ελληνικού Κράτους λίγο μετά την επανάσταση του 1821. Τότε που με 400 χρόνια σκλαβιά εγγεγραμμένα πλέον στο DNA μας αποτινάξαμε τον ζυγό της ήδη παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με βοήθεια από τους τότε γεωγραφικούς έστω ακόμη "εταίρους" και φυσικά ενάντια στους εσωτερικούς αντιπάλους οι οποίοι έχοντας βρει την ησυχία τους και τις άκρες τους στο Τουρκικό καθεστώς σαμποτάριζαν την αλλαγή (οποιαδήποτε ομοιότητα με νεότερες καταστάσεις δεν είναι συμπτωματική). Αυτή είναι η στιγμή που η ταυτότητα του λεγομένου Νεοέλληνα απέκτησε ένα πλαίσιο.

Στην πορεία των δεκαετιών από τότε μέχρι σήμερα ένα μοτίβο έδειξε να επαναλαμβάνεται. Ο νεοέλληνας με τον φόβο 400 ετών χαραγμένο βαθιά μέσα του ανήγαγε διάφορους τυχάρπαστους πολιτικάντηδες σε ιστορικές φυσιογνωμίες. Αυτοί, αναγκασμένοι και οι ίδιοι από τους πολίτες δημιούργησαν ένα κράτος φιλικό προς τους προσκείμενους ακόλουθους και εχθρικό προς τους αντιφρονούντες και το μοτίβο αναγκαστικά της εμφύλιας αντιπαλότητας επαναλαμβανόταν κάτω από τους διάφορους ανεκδιήγητους "ηγέτες", με κομβική στιγμή και σταυροδρόμι την πιο μεγάλη πληγή απ΄ όλες, τον εμφύλιο πόλεμο. Και ολ' αυτά υπό την επίβλεψη και την κατεύθυνση των ανά τους καιρούς εταίρων μας.

Το πρόβλημα και ο λόγος που το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται μέχρι και σήμερα, διακόσια χρόνια μετά είναι ότι ουδέποτε ως έθνος και πολίτες αναστοχαστήκαμε πάνω στις ιστορικές επιλογές μας. Το να αναστοχαστείς πάνω στα λάθη σου δεν είναι πράγμα απλό. Απαιτεί παιδεία, καλλιέργεια και ευρύτητα νου. Πράγματα που τα κερδίζεις με αγώνα προσωπικό και που αν τα καταφέρεις οδηγούν σε μια ηθική ματιά πάνω στη ζωή. Η μόρφωση και η τέχνη είναι ακρογωνιαίοι λήθοι αυτής της διαδικασίας.

Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα χάσαμε το μεγάλο τραίνο του διαφωτισμού. Η Τουρκική κατοχή και μετέπειτα τα φοβικά και κατοχικά μας σύνδρομα τα οποία μας έβαζαν σε μια διαρκή μάχη επιβίωσης εις βάρος του συνανθρώπου μας, μας άφησαν γυμνούς να αντιμετωπίσουμε τα όσα μας συνέβαιναν. Διανύσαμε τα χρόνια χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ιδιαίτερα τη θέση μας στον κόσμο και χωρίς να οραματιστούμε το ποιοι είμαστε και το ποιοι θέλουμε να γίνουμε και αφού πέρασαν από πάνω μας και μας ποδοπάτησαν δικτάτορες κάθε είδους και στάθμης, φτάσαμε στην δεκαετία του 80' όπου σε ένα έθνος πνευματικά γυμνό ήρθαν τα λεφτά..

Τσουβάλια λεφτά για την ακρίβεια. Εκείνη τη στιγμή, ο σύγχρονος πλέον Νεοέλληνας με πρώτη φορά μέσα του την αίσθηση της οικονομικής ασφάλειας και χωρίς πνεύμα, παιδεία, ήθος και ταυτότητα να το διαχειριστεί ασπάστηκε την Αμερικανοευρωπαική pop κουλτούρα και την έφερε στα μέτρα του. Διότι ακόμη και η pop (εκ του popular) mainstream δυτική κουλτούρα είχε πολύ ψηλά τον πήχη για τον σύγχρονο νεοέλληνα. Επιχείρησε λοιπόν να εισχωρήσει στο δυτικό μπλοκ και πολιτισμό, έναν πολιτισμό με τεράστια έμφαση στην εικόνα και στο φαίνεσθαι με αποτέλεσμα η τεράστια πνευματική και αισθητική του ανεπάρκεια να βγει εκρηκτικά στην επιφάνεια και να γίνει πρώτη μούρη στα μπουζούκια την νύχτα.

Το να ζήσω εις βάρος των υπολοίπων όχι απλά απενοχοποιήθηκε, αλλά θεωρήθηκε μαγκιά και εξυπνάδα μέχρι που μας το πέταξαν στη μούρη μέσω των reality τηλεπαιχνιδιών τα όποια έσκιζαν σε θεαματικότητες ενώ οι υπάνθρωποι που συμμετείχαν γινόντουσαν προς στιγμήν είδωλα της ξεπεσμένης μας γενιάς. Βιζιτούδες πολυτελείας γλάστρες γύρω από δημοσιοκάφρους (που στη χούντα θα ήταν μαυραγορίτες, αλλά στην Ελλάδα του millenium έγιναν πολυεκατομμυριούχοι) έγιναν τα ινδάλματα 18χρονων κοριτσιών που συνέρρεαν στους πάγκους της ΔΑΠ ελπίζοντας ότι μια  μέρα θα αναγνωριστεί και το δικό τους πλαστικό στήθος. Μια κοινωνία νέων που γέμιζε ασφυκτικά να νυχτερινά βρωμομάγαζα ιδιοκτησίας μπράβων, νταβατζήδων και τοκογλύφων δολοφόνων για να ¨διασκεδάσουν" επιλέγοντας να ακούσουν τους απόπατους της ανθρώπινης νοητικής λειτουργίας που λοβοτομούσαν αισθητικά μια ολόκληρη γενιά. Την δικιά μου γενιά..

Αυτή που ανήγαγε σε εθνικό μάγκα όποιον έβριζε, έφτυνε, έδερνε την γυναίκα του, οδηγούσε σπορ αμάξι με τη Βίσση στη δια πασών, έβλεπε Ολυμπιακό και φώναζε "γαμώ την μάνα των Παναθηναϊκών" και δεν είχε καμία σχέση με την λέξη "κουλτούρα" η οποία ήταν βρισιά που επέφερε γροθιά στο πρόσωπο σε όποιον την εκστόμιζε. Όταν πια μετά από όλο αυτό το πανηγύρι ήρθε η κρίση του χρέους κάναμε και έναν τέτοιο τύπο Πρωθυπουργό..

Γυμνοί, αδύναμοι, χωρίς ταυτότητα και ήθος βρεθήκαμε απέναντι στην πλήρη κοινωνική κατάρρευση. Το τονίζω, κοινωνική. Αυτό που βιώνουμε δεν είναι παρεπόμενο του χρέους ή τουλάχιστον μόνο του χρέους. Για να το τοποθετήσω σε μια θέση ιστορικά, όπως και ξεκίνησα, το χρέος είναι άλλο ένα λιθαράκι. Είναι η παρέμβαση των σημερινών μας "εταίρων" στη διαδρομή μας. Το πρόβλημα μας είναι η διανοητική και πνευματική μας ανεπάρκεια εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η έλλειψη αισθητικής.

Στο κεφάλι μου λοιπόν και από την δικιά μου σκοπιά, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια νίκη. Ένα παιχνίδι είναι αυτό των αριθμών. Ένα άλλο όμως είναι αυτό του πνευματικού και αισθητικού κριτηρίου. Και αυτό το παιχνίδι ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι στιγμής το κερδίζει. Ωραία θα ήταν να άλλαζε μια πορεία διακοσίων ετών μέσα σε ένα μήνα ή ένα χρόνο, δεν θα συμβεί όμως. Θέλει δουλειά. Πολλή δουλεία από τον καθένα μας ξεχωριστά. Στο ερώτημα λοιπόν νίκη ή ήττα απαντάω νίκη. Ο πόλεμος όμως δεν τελείωσε. Το μεγάλο μας στοίχημα είναι να κάνουμε τον ΣΥΡΙΖΑ όπως τον επιθυμούμε εμείς και όχι όπως τον επιθυμεί ο κακός μας εαυτός με τον οποίο παλεύουμε αιώνες τώρα. Να αναστοχαστούμε πάνω στην ιστορική πορεία και διαδρομή μας και θέσουμε με ωριμότητα και διαύγεια τέλος σ αυτή την σπειροειδή κάθοδο. Μόλις αυτό συμβεί, όλα μπορούν να συμβούν!


Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Η αριστερά μου

Η αλήθεια είναι ότι δεν νιώθω πια την ανάγκη να γράφω στο μπλογκάκι μου το ίδιο τακτικά όπως παλαιότερα. Νομίζω πως μέσα σ αυτό τον καταιγισμό πληροφοριών και απόψεων έχουν ειπωθεί όλα. Ή σχεδόν όλα.

Τούτο δω το κειμενάκι δεν θα έρθει να προσθέσει καμιά τεράστια αλήθεια παρα μια οπτική ακόμη. Την οπτική που έχει σαν κέντρο εμάς.

Δεκαπέντε μέρες μετά την ιστορική νίκη της αριστεράς και αφού ο κουρνιαχτός κατέκατσε, προγειωθήκαμε στην πραγματικότητα. Την πραγματικότητα των αριθμών. Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς, ενώ οι αριθμοί σήμερα καθορίζουν τις ζωές μας και τις επιλογές μας, έχουμε παντελή άγνοια για τον τρόπο που λειτουργούν ( τουλάχιστον για τους περισσότερους από μας).

Παρολ αυτά μακροσκελέστατα άρθρα δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών, μπλόγκερς και ότι άλλο βάλει ο νους σας μας μιλούν για spreads, για πλεονάσματα, για ομόλογα και για πολλά άλλα ακατανόητα. Μέσα σ αυτόν τον πανικό εμείς συζητάμε και αναλύουμε γι αυτά και μάλιστα τους επιτρέπουμε να καθορίζουν τις επιλογές μας σαν να έχουμε επίγνωση του τρόπου λειτουργίας ενός συστήματος τόσο ανούσια περίπλοκου που η μαγκιά του βρίσκεται ακριβώς εκεί, στην δυνατότητα του να καμουφλάρεται και να γίνεται ακατανόητο.

Νομίζω πως η στιγμή έφτασε πια που πρέπει να κάνουμε στροφή προς τα πράγματα που γνωρίζουμε και τα γνωρίζουμε βιωματικά γιατί τελικά αυτό είναι το μοναδικό κριτήριο για τις επιλογές μας. Να επιστρέψουμε στο ανθρώπινο στοιχείο και την δημιουργία μιας ουσιαστικής νέας ταυτότητας που θα ορίσει την διαδρομή μας. Οι αριθμοί είναι το μέσον (και ευτυχώς πρώτη φορά έχουμε ανθρώπους πραγματικά ηθικούς τεχνοκράτες και όχι ανδρείκελα), δεν είναι ούτε η διαδρομή μα ούτε και ο προορισμός. Ας καθορίσουμε που θέλουμε να φτάσουμε και με τι κόστος.

Δεν είναι παράξενο που ως Έλληνες έχουμε στο DNA μας τον ραγιαδισμό. Μην ξεχνάμε ότι για πολλούς αιώνες ήταν ο μοναδικός τρόπος να παραμείνεις ζωντανός και το ένστικτό της επιβίωσης είναι η ισχυρότερη παρόρμηση. 

Μην ξεχνάμε πως όταν ο σύγχρονος πολιτισμός άκμασε στην Ευρώπη εδώ υπήρχαν μόνο συντρίμμια. Μόλις βρήκαμε τον βηματισμό μας επιδιώξαμε να προλάβουμε το τραίνο με πατέντες. Γιατί δεν είχαμε ακόμη εφεύρει τις ράγες.

Τέλος η χώρα μας σκυλεύτικε από πολέμους στους οποίους συρθήκαμε με ηγέτες ανθρωπάκια τα οποία αναγάγαμε λόγω της αγάπης μας για κάθε τι γυαλιστερό (ως ιθαγενείς) σε μεγάλες φυσιογνωμίες που δώσανε ονόματα σε δρόμους και αεροδρόμια. Η κατάληξη της συσσωρευμένης τραυματικής μας ιστορίας κατέληξε στον εμφύλιο, το χειρότερο απ όλα μας τα κακά. Μια ανοιχτή πληγή ετών που εξακολουθεί να μας συντροφεύει.

Μια ματιά στην ιστορία μας λοιπόν εξηγεί ακριβώς την στάση που κρατούν οι Έλληνες πολίτες απέναντι σ αυτό που τους συμβαίνει περιμένοντας ηττοπαθώς το μοιραίο που είναι η απόφαση του ισχυρού. Υπάρχει μια σαφής έλλειψη ταυτότητας και προσανατολισμού.

Η ιστορική ευκαιρία της αριστεράς, δηλαδή όλων μας, είναι η εκκίνηση μιας διαδικασίας δημιουργίας ταυτότητας η οποία θα χαράξει τον δρόμο που θέλουμε και επιθυμούμε να διανύσουμε.

Η αριστερά σήμερα πρέπει να απεμπλακεί απ οτιδήποτε προσπαθεί να δημιουργήσει οικονομικό κέρδος. Αυτό θα συμβαίνει πάντα εις βάρος της ποιότητας ζωής μας. Η αριστερά πρέπει να κατέβει από το "τραίνο" της ανάπτυξης άμεσα και να μην την παρουσιάζει ως προορισμό. Αυτός ο προορισμός δείχνει παντού τριγύρω μας ότι αποτυγχάνει και οδηγεί στην πτώση με πάταγο. Πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία χύνεται τόσο αίμα σε παγκόσμιο επίπεδο. Θες από πόλεμο; Θες απ την πείνα; Θες από τον αφανισμό των ειδών; Η ανάπτυξη οδήγησε στην μεγαλύτερη ανθρώπινη κτηνωδία. Την ζούμε όλοι εδώ, σήμερα. Είμαστε συμμέτοχοι όλοι κάθε φορά που πατάμε το πλήκτρο του υπολογιστή μας, κάθε φορά που κάνουμε ένα ζεστό μπάνιο, κάθε φορά που φέρνουμε το πιρούνι στο στόμα μας...

Η αριστερά σήμερα πρέπει να δώσει έμφαση στον φυσικό μας πλούτο. Όχι για να τον εκμεταλλευτεί, μα για να τον σεβαστεί. Να δημιουργήσει μια χώρα πρότυπο, μια χώρα μνημείο προς τιμήν του μεγαλύτερου καλλιτέχνη, της φύσης.

Η αριστερά σήμερα πρέπει να δημιουργήσει μια άλλη παιδεία. Όχι αυτήν που στριμώχνει τα παιδιά σε σχολεία-φυλακές και τα διδάσκει σαν να είναι κόπιες φωτοτυπικού παράγοντας τα αυριανά στελεχάκια ενός συστήματος απάνθρωπου και υποτιμητικού εξ αρχής προς το είδος μας. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι πιο υποτιμητικό απ το ότι ένα κομμάτι χαρτί έχει μεγαλύτερη αξία απ τη ζωή μου.

Η αριστερά σήμερα δεν είναι τα spreads. Δεν λέγεται Βαρουφάκης, δεν είναι προσκολλημένη στον Μαρξ και τον βαριά εκβιομηχανοποιημένο κομμουνισμό.

Η αριστερά σήμερα είμαστε εμείς προσπαθώντας να δημιουργήσουμε ένα καινούριο μονοπάτι, ένα καινούριο αφήγημα που λέει και ο Χαϊνης Αποστολάκης αποκλειστικά και μόνο με βάση αυτό που θέλουμε εμείς για τους εαυτούς μας.

Η λογική λέει ότι αν θέλουμε να το επιτύχουμε θα χρειαστεί να απεμπλακούμε από αυτόν τον συρφετό της υποτιθέμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μια πράξη βαθιά θαρραλέα και αλτρουιστική κι αυτό γιατί θα ξεκινήσουμε απ την αρχή. Οι γενιές που θα το ζήσουν θα χτίσουν με πολύ κόπο για να απολαύσουν οι επόμενες.

Χρόνο δεν έχουμε πολύ πια, αλλά οι ζυμώσεις συμβαίνουν εδώ και πολύ καιρό. Είχα γράψει κάποια στιγμή στα χρόνια της μαυρίλας ότι κάτω από αυτό που ζούμε, χιλιάδες νέοι άνθρωποι μη έχοντας διέξοδο δημιουργούν και οραματίζονται και πως όταν θα έρθει οι στιγμή θα είναι έτοιμοι. Λοιπόν η στιγμή έφτασε. Υπάρχει χώρος να κατατεθούν προτάσεις και ανοιχτά αυτιά για να της ακούσουν.

Είμαστε όσο πιο έτοιμοι για όλα θα μπορούσαμε να είμαστε.

Για πρώτη φορά μετά από χρόνια είμαι αισιόδοξος.